Ćwiczenia prawidłowego połykania przeprowadza się w 3 etapach:
ETAP I
- Nauka unoszenia języka za górne zęby (kilkanaście razy dziennie, przed lustrem).
- Dotykamy palcem lub zimną łyżeczką podniebienia tuż za górnymi zębami, nazywając je zaczarowanym miejscem w którym język powinien przebywać, gdy mamy zamkniętą buzię.
- Przytrzymywanie czubkiem języka przy podniebieniu rodzynek, pastylek pudrowych, cukierków halls (z wgłębieniem w środku) itp.
- Zlizywanie nutelli, mleka w proszku itp. z podniebienia przy szeroko otwartych ustach.
- Winda - otwórz szeroko buzię, poruszaj językiem tak, jakby był windą - raz do góry, raz do dołu.
- Malarz - maluje sufit dużym pędzlem. Pomaluj pędzlem (językiem) swoje podniebienie, zaczynając od zębów w stronę gardła.
- Młotek - wbijamy gwoździe w ścianę. Spróbuj zamienić język w młotek i uderzaj o dziąsła tuż za górnymi zębami, naśladując wbijanie gwoździa.
- Żyrafa - ma długą szyję, wyciąga mocno szyję do góry. Otwórz szeroko usta i spróbuj wyciągnąć język do góry, najdalej jak potrafisz.
ETAP II ( jeżeli dziecko potrafi zawsze wskazać "zaczarowane miejsce")
- Połykanie śliny.
Mówimy do dziecka: Połóż język w zaczarowanym miejscu, zaparkuj w garażu (za górnymi zębami). Trzymaj go tam przez cały czas, zamknij zęby, uśmiechnij się szeroko i połknij ślinę.
Połykaniu nie może towarzyszyć napięcie warg, które nie powinny stawiać oporu przy ich rozchyleniu.
ETAP III
- Połykanie płynów.
Ćwiczenia stosujemy kilkakrotnie w ciągu dnia. Picie płynów odbywa się porcjami. Dziecko bierze do ust niewielki łyk. Wcześniej prosimy, żeby poczekało na hasło "połykamy". Polecamy, aby uniosło język do góry, zamknęło zęby, rozchyliło wargi i dopiero teraz połknęło płyn.
Należy pamiętać, że aby przejść do następnego etapu ćwiczeń, każdy poprzedni powinien być dobrze utrwalony. Jak również, że wszystkie ćwiczenia powinny być wykonywane kilka razy dziennie, tak, aby pionowe ruchy języka zostały zautomatyzowane, i aby wytworzyło się skojarzenie ułożenia języka podczas połykania płynów oraz pokarmów. Bo właśnie trzymanie języka na podniebieniu twardym jest jego naturalną pozycją w trakcie, gdy się nie odzywamy.
opracowała Beata Malczuk
Bibliografia:
E. Skorek „Oblicza wad wymowy” Wydawnictwo Akademickie Żak Warszawa 2001
B. Mackiewicz „Wskazówki do nauki prawidłowego połykania w wadach zgryzu i wymowy dziecka” [w:] Rocławski B. [red.]”Opieka logopedyczna od poczęcia”, Gdańsk.
I. Styczek „Logopedia” Warszawa 1981